1
ਸਮੁੰਦਰ
ਅੱਗੇ ਵਧਦਾ ਹੈ
ਪਿੱਛੇ ਹਟਦਾ ਹੈ
ਫਿਰ ਅੱਗੇ ਵਧਦਾ ਹੈ
ਸਮੁੰਦਰ ਅੱਗੇ ਵਧਦਾ ਹੈ
ਫਿਰ ਪਿੱਛੇ ਹੱਟਦਾ ਹੈ
ਮੁੜ ਅੱਗੇ ਵਧਣ ਲਈ
ਸਮੁੰਦਰ ਅੱਗੇ ਵਧਦਾ ਹੈ
ਫਿਰ ਪਿੱਛੇ ਹੱਟਦਾ ਹੈ
ਮੁੜ ਅੱਗੇ ਵਧਣ ਲਈ
2
ਪਿੱਛੇ ਹਟਦਾ ਸਮੁੰਦਰ
ਪਿੱਛੇ ਹਟਦਾ ਸਮੁੰਦਰ
ਧੁੱਪ ਲਵਾਉਂਦਾ ਹੈ
ਕੰਮ ਆ ਗਏ
ਘਰਾਂ, ਰੁੱਖਾਂ ਦੀਆਂ ਨਿਸ਼ਾਨੀਆਂ ਨੂੰ
ਅੱਗੇ ਵਧਦਾ ਸਮੁੰਦਰ
ਕੰਢੇ ਲਿਆ ਸੁੱਟਦਾ ਹੈ
ਡੁੱਬ ਗਿਆਂ ਤੇ ਭੱਜ ਗਿਆਂ ਦੀਆਂ
ਚੱਪਲਾਂ
3
ਸਮੁੰਦਰ
ਕਦੇ ਥੱਕਦਾ ਨਹੀਂ
ਬੱਸ ਲਹਿਰਾਂ
ਛੋਟੀਆਂ-ਵੱਡੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ
ਲਹਿਰਾਂ ਕਦੇ ਖਤਮ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀਆਂ
ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਲਹਿਰਾਂ ਦਾ ਸੰਗੀਤ
ਇਹ ਬੱਸ ਕਦੇ ਕੁਝ ਦੂਰ
ਕਦੇ ਕੁਝ ਨੇੜੇ ਹੁੰਦਾ ਹੈ
4
ਲਹਿਰਾਂ
ਇੱਕੋ ਜਿਹੀਆਂ ਹੀ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ
ਪਰ ਫਿਰ ਵੀ
ਬਿਲਕੁਲ ਇੱਕੋ ਜਿਹੀਆਂ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀਆਂ
5
ਪਿੱਛੇ ਹੱਟਦੀ ਲਹਿਰ
ਅੱਗੇ ਵਧਦੀਆਂ ਲਹਿਰਾਂ ਨੂੰ
ਰੋਕਦੀ ਹੈ
ਜਿੰਨੀ ਵੱਡੀ ਲਹਿਰ ਪਿੱਛੇ ਹਟਦੀ ਹੈ
ਓਨਾ ਹੀ ਵਧੇਰੇ
ਰੋਕਦੀ ਹੈ
ਕਿੰਨੀਆਂ ਹੀ ਲਹਿਰਾਂ
ਪਿੱਛੇ ਹਟਦੀ ਲਹਿਰ ਨੂੰ
ਤੋੜਨ ਵਿੱਚ ਖਰਚ ਹੋ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ
ਫਿਰ ਆਉਂਦੀ ਹੈ
ਇੱਕ ਹੋਰ ਵੱਡੀ ਲਹਿਰ
6
ਅੱਗੇ ਵਧਦੀ ਲਹਿਰ
ਧੱਕਦੀ ਹੈ
ਪਿੱਛੇ ਹਟਦੀ ਲਹਿਰ
ਪੈਰਾਂ ਥੱਲਿਓਂ
ਜ਼ਮੀਨ ਖਿੱਚਦੀ ਹੈ
ਡਿੱਗਣ ਦਾ ਖਤਰਾ
ਦੋਵੇਂ ਵੇਲ਼ੇ ਬਰਾਬਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ
ਡਿੱਗ ਪੈਂਦਾ ਹੈ ਉਹ ਵੀ
ਜੋ ਨਾ ਅੱਗੇ ਵਧਦਾ ਹੈ
ਨਾ ਪਿੱਛੇ ਹੱਟਦਾ ਹੈ
ਡਿੱਗਣ ਦਾ ਖਤਰਾ
ਦੋਵੇਂ ਵੇਲ਼ੇ ਬਰਾਬਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ
ਡਿੱਗ ਪੈਂਦਾ ਹੈ ਉਹ ਵੀ
ਜੋ ਨਾ ਅੱਗੇ ਵਧਦਾ ਹੈ
ਨਾ ਪਿੱਛੇ ਹੱਟਦਾ ਹੈ
7
ਸਮੁੰਦਰ
ਪੈਰਾਂ ਦੇ ਨਿਸ਼ਾਨ
ਜਲਦੀ ਮਿਟਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ
ਪੈਰਾਂ ਦੇ ਨਿਸ਼ਾਨ ਬਣੇ ਰਹਿਣ
ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ
ਤੁਸੀਂ ਪੈਰ ਟਿਕਾਈ ਰੱਖੋ
ਪੈਰ ਟਿਕਾਈ ਰੱਖਣ ਲਈ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ
ਪਿੱਛੇ ਹਟਦੀ ਲਹਿਰ ਸਮੇਂ
ਤੁਸੀਂ ਪੈਰ ਹਿਲਾ ਕੇ
ਫਿਰ ਟਿਕਾਓ
8
ਲਹਿਰ ਅੱਗੇ ਵਧੇ
ਜਾਂ ਲਹਿਰ ਪਿੱਛੇ ਹਟੇ
ਘੁਮੇਰ ਨਾ ਚੜੇ,
ਪੈਰ ਜ਼ਮੀਨ 'ਤੇ ਜੰਮੇ ਰਹਿਣ
ਇਸ ਲਈ ਲਾਜ਼ਮ ਹੈ
ਨਜ਼ਰ ਟਿਕੀ ਰਹੇ
ਦੂਰ ਆਸਮਾਨ ਉੱਤੇ
9
ਸਮੁੰਦਰ ਦੇ ਬਿਲਕੁਲ ਨਾਲ-ਨਾਲ
ਜ਼ਮੀਨ ਸਖ਼ਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ
ਪੈਰ ਧਸਣ ਦਾ ਖਤਰਾ
ਪਾਣੀ ਤੋਂ ਕੁਝ ਦੂਰ ਵਧੇਰੇ ਹੁੰਦਾ ਹੈ
ਪੈਰ ਨਹੀਂ ਧੱਸਦੇ
ਸਮੁੰਦਰ ਤੋਂ
ਮੁਕੰਮਲ ਦੂਰੀ ਬਣਾ ਕੇ ਰੱਖਣ ਉੱਤੇ ਵੀ
ਮੁਕੰਮਲ ਦੂਰੀ ਬਣਾ ਕੇ ਰੱਖਣ ਉੱਤੇ ਵੀ
10
ਪੋਲੀ ਰੇਤ ਵਿੱਚ
ਖੁੱਡਾਂ ਪੁੱਟਣ ਵਾਲੇ ਜਾਨਵਰ
ਕਈ ਘੰਟੇ ਲਗਾਉਂਦੇ ਹਨ
ਖੁੱਡਾਂ ਸਜਾਉਣ ਲਈ
ਤੇ ਇੱਕੋ ਵੱਡੀ ਲਹਿਰ ਕਾਫੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ
ਖੁੱਡਾਂ ਵਿੱਚ ਹੜ੍ਹ ਲਿਆਉਣ ਲਈ
11
ਲਹਿਰਾਂ ਨੂੰ ਬੰਨੋਗੇ
ਸਮੁੰਦਰ ਪ੍ਰਚੰਡ ਹੋਵੇਗਾ
ਲਹਿਰਾਂ ਨੂੰ ਖੁੱਲ੍ਹ ਦੇਵੇਗੋ
ਸਮੁੰਦਰ ਫੈਲੇਗਾ
ਕੰਢਿਆਂ ਦਾ
ਇਹੀ ਦਵੰਦ ਹੈ
12
ਕੋਈ ਪੁੱਛੇਗਾ ਮੈਨੂੰ ਜੇਕਰ
ਸਮੁੰਦਰ ਦੇਖ
ਕੌਣ ਚੇਤਿਆਂ ’ਚ ਘੁੰਮਦਾ ਹੈ ਤੇਰੇ
ਕੌਣ ਚੇਤਿਆਂ ’ਚ ਘੁੰਮਦਾ ਹੈ ਤੇਰੇ
ਮੈਂ ਕਹਾਂਗਾ - ਮੇਰੇ ਲੋਕ
ਤੇ ਜੇ ਕੋਈ ਪੁੱਛੇਗਾ ਮੈਨੂੰ
ਆਪਣੇ ਲੋਕ ਦੇਖ
ਤੈਨੂੰ ਕਿਸਦੀ ਯਾਦ ਆਉਂਦੀ ਹੈ
ਮੈਂ ਕਹਾਂਗਾ -
ਸਮੁੰਦਰ....